در زبان تركی ما 23 حرف بی صداو 9 حرف صداداروجود دارد.حروف صدا داردر زبان تركی عبارتند از: ]آa[، ]ائe[، ]هə[، ]ایi[، ]اێı[، ]اوْo[، ]اؤö[، ]اۇu[، ]اۆü[ 1- آ ، ا )Â( : در كلماتی مثل: كاغاذ )كاغذ(، آت )اسب( ، آتا )پدر(، قار)برف(، داش )سنگ(، آلتی)عدد ۶( ۲-‏ ایـ ، یـ ، ی ) i ( )اینچه ائ( : این صدا،صدای "ای " كشیده درعربی یا فارسی را می دهد. مثل: ایسه)بو(، بیلمك)دانستن(،دیل )زبان(، دیش )دندان(، بیر)یك(، بیزی )ما را(، بیتمك )روییدن(، اینگه = اینه )سوزن(، ایلان )مار(، بیز )ما(،دیری )زنده(، و... ۳- ایـْ ، یـْ ، یْ ) Î ()قالین ای ( : این صدا در فارسی وجود ندارد. علامت فونتیك آن/ɯ/است. صدای اول كلمه انگلیسیearthاینحرف است. اگر این كلمه را با حروف تركی بنویسیم می شودırs. و یا كلمهpressبا حروف تركی می شودpıres. در تركیاین صدا "ائ" كوتاه را می دهد. درهنگام تلفظ این مصوت بخش خلفی و وسطی زبان به طرف سقف دهان بالا می آید و قسمت پیشین زبان در ببن دندانهای جلویی جا می گیرد. مثل : یالنیز)تنها(، ایْلدیْریْم )رعدو برق(، آرّیْق )لاغر(، چاهیْ )چای(، یاریْ ) نیمه(، یاغیْ )سركشی و یاغی(، آچیْق )باز(، بالیْق )ماهی(، قیْز )دختر(، یانیْق )سوخته(، ایمان)ایمان(، ایلگی)رابطه(، آلتی )عدد۶( و.... ۴-اَ ، ــَ ، اه ، ــه ، ه ) ə ( : این صدا فتحه تركی به حساب می اید و همانند فتحه عربی است. مثل اَت )گوشت(، گَل )بیا(، اه یه )صاحب (، ده وه )شتر( ، سكگیز)عدد۸( ۵- ائـ ، ئـ ، ئ )e( : این مصوت كه كسره تركی به شمار می رود، مثل كسره فارسی ) ــِ ( ادا می شود ، با این تفاوت كه كمی كشیده تر تلفظ می گردد. مثل كلمات : ائل )قبیله (، بئش )پنج(، دِئمَگ )گفتن (، دئ )بگو(، یئ )بخور(، اِئلچی)خواستگار( و ... ۶- ‏او ، و ، ـو )u( : صدای "او ، و ، ـو" )u( همانند صدای "او " كشیده درعربی یا فارسی است.او مثل او در دور فارسی البته كوتاه تر.مانند صدای "او " دركلماتی مثل : دوز )نمك(، اولدوز )ستاره(، ‏سو )آب(، اوزون )دراز(، بولاق )چشمه( اوزاق = دور، اون = آرد، توتماق )گرفتن(، وورماق ) كتك زدن(، سوواماق )دیوار را كاه گل كردن(، اوچ ) بپر(، قورو)خشك(، اوزگون)راستی و درستی(، اوره ك) دل(، 7- ‏اوْ ، وْ ، ـوْ ) o( : صدای"اوْ ، وْ ، ـوْ ") o( هماننده صدای "او " ضمه درفارسی و یا عربی استمثل اٌ در گُلفارسی. امّا كمی كشیده تر ادا می شود. مثل : گول)گل(،اوْد ) آتش (، بوْز )خاكستری(، اوْن )عدد 10(، اوْنلار )ده ها(، قـوْی ) بگذار( و قـوْز )گردو(. 8- ا‏ؤ ، ؤ ، ـؤ ) ö ( : این صدا در فارسی وجود ندارد. این حرف شبیه حرفoهست با این تفاوت كه در تلفظ این حرف لب ها نسبت بهoكمی جمع ترو بسته تر می شوند. در تركیصدای" ا‏ؤ ، ؤ ، ـؤ" ) ö (تركیبی از "ع و اُ "می باشد و در هنگام تلفظ این صدا لبها كمی مدور شده و به طرف جلو كشیده می شود، وسط زبان و بخش پیشین آن به طرف سقف دهان بالا می آید. مثل: دؤش (سینه(،گؤز)چشم(، گؤل )دریاچه (، اِؤلمَك )مُردن (، چؤل )دشت(، سؤز )حرف،سخن (، اؤزؤم ) خودم(، اﯚزلم)حسرت(، دورد)عدد 4(. 9- اۆ ، ۆ ، ـۆ ) ü (: این حرف در فارسی وجود ندارد. این حرف شبیه حرفuهست با این تفاوت كه در تلفظ این حرف لب ها كمی جمع تر و بسته تر )مثل حالت فوت كردن !( می شوند. صدای"اۆ ، ۆ ، ـۆ" ) ü (تركیبی بین" ای" و "او"می باشد. برای تلفظ این صدا لبها گرد و مدور شده و به طرف جلو كشیده می شود! قسمت پیشین زبان به پشت دندانهای پایین جلویی نزدیك می گردد. مثل : ا ۆز )چهره،صورت، رو(، گۆن )خورشید(، اۆنگۆل )سبك و كم وزن (، گوٌن ) آفتاب(، گوٌل )گل(، دوٌز )راست(، اوٌزوم )انگور(، كوٌل )خاكستر(، سوٌپوٌر )رفت و روب(، یـۆز )عدد۱۰۰(، و.... همانطور كه ملاحظه می گردد تلفظ صحیح كلمات تركی بدون اعراب گذاری مشگل و درمواردی غیرممكن است. دررسانه نوشتاری بدون فایل صوتی و محاوره آمكان آواشناسی مقدور نمی باشد. لذا از رسم الخط لاتین استفاده می گردد. حروف صدادار با مثال واژه های توركی با الفبا لاتین به همراه معنای فارسی حرف صدادار: A a: Ata ) پدر ( – Ana ) مادر ( – ad ) اسم ( – ac ) گرسنه ( – acı ))تلخ ( acıq ) نفرت ( – açar ) كلید ( – badam ) بادام ( – ada ) جزیره( İ i iç ) داخل ( – içki ) نوشیدنی ( – içmək ) نوشیدن ( – igid ) جوانمرد ( – siz ) شما(- iki ) عدد دو ( – il ) سال ( – ilan ) مار ( – ilk ) نخستین ( – inam ) – ) باور indi ) الان ( – inək ) گاو ( – ip ) طناب(ılıq )ولرم ( – ışıq ) نور ( – ışıltı ) نور ضعیف ( – ışıqsız ) بی نور( I ı Əhərlı ) اهری ( – Təbrizlı ) تبریزی ( – ıldırım ) )رعد و برق( E e el ) مردم ( – elçilik ) خواستگاری ( – endirim ) تخفیف ( –– ev )خانه ( ertə ) صبح زود ( – eşik ) بیرون ( – eşitmək ) شنیدن ( – eşşək ) الاغ ( – en ) ) پهنا beş ) عدد پنج ( – yemək ) ) خوردن( Ə ə əl ) دست ( – əgər ) اگر ( – əkdirmək ) كاشتن ( – əlbəəl ) ) دست به دست - əliəyri ) دست كج ( – əmək ) فعالیت ( – əng ) چانه ( – ər ) شوهر( - bənzəmək ) شبیه شدن ( – çevrə ) )محیط ( O o Oba ) چادر ( – od ) آتش ( – oğru ) دزد ( – oğul ) پسر ( – olsun )باشد( - onlar ) آنها ( – on ) عدد ده ( – otuz ) عدد سی ( – ox ) تیر ( – doğru ) ) حقیقت ( - doğum ) تولد ( – soy) نژاد ( – sol ) سمت چپ( Ö ö Ögey ) ناتنی ( – öküz ) گاو نر ( – ölçü ) اندازه ( – ölkə ) كشور ( – öz )خود( - ölüm ) مرگ ( – ön ) پیش ( – öncə ) از قبل ( – örnək ) مثال ( – kölgə ) ) سایه( - öyrənci ) دانشجو ( – bölgə ) منطقه ( – döz ) صبركن ( – dörd ) ) عدد چهار( U u Uca ) مرتفع ( – ucuz ) ارزان ( – uçmaq ) پرواز كردن ( – uğur ) – ) موفقیت un ) آرد ( – ulduz ) ستاره (– unutmaq ) فراموش كردن (– uşaq )بچه (- uzaq ) دور ( – uzun ) دراز ( – duz ) نمك ( – dul ) بیوه ( - su ) آب( Üü Üç ) عدد سه ( – ün ) آواز ( – ürək ) قلب ( – ümid ) امید ( – üst ) بالا( - üz ) صورت ( – üzücü ) شناگر ( – üzük ) انگشتری ( – üzüm ) انگور ( – gün ) ) روز( - düşmən ) دشمن ( – düyün ) جشن عروسی ( – düz ) راست ( – düzgün ) صحیح ( - süd ) شیر(.