"کوسا گلین" دسته نمایش شادی آور هستند که در اواخر زمستان وارد شهر شده و با ورود خود نوید بهار را داده و با اجرای نمایش شادی و پایکوبی می کردند.
گروه نمایشی کوسا گلین در سطح شهر جمع شده و یک نفر در پوشش کوسه و مرد بی ریش و زنی با لباس عروس و همراهانشان به اجرای نمایش پرداخته و وعده بهار داده و از مردم شادباش می گرفتند.


 نحوه اجرای این مراسم به این صورت بود که معمولاً 50 یا 40 یا 30 و یا 18 روز مانده به عید نوروز چوپانان برخی از شهر ها و روستا ها دور هم گرد می‌آمدند و سپس پرتقال یا انار خریداری می‌کردند به آن در اصطلاح محلی «کوساپایی» گفته می‌شد...
.
.
.

  ادامه مطلب.....

آردینی اوخو

علی محمد بیانی

لطفا بخوانید برای دانستن...

«خمسه» سرزمینی است که مردمان آن تورک زبان و شیعه مذهب‌ا‍‌‌‌ند و از نظر جغرافیایی بین تبریز و ری و از جانبی بین کردستان و گیلان واقع شده است. تورکی آذربایجانی که در این ولایت بدان تکلم می‌شود، قسمتی از طیف رنگارنگ زبانی لهجه‌ای است که در کل می‌توان گفت به تورکی همدانی – ساوه‌ای و قشقایی نزدیکتر است، اما با تورکی خلخالی – اردبیلی و اورمیه‌ای هم قرابت لهجه‌ای دارد. با آنکه تورکی تبریزی باهمه اینها اندکی متفاوت است، ولی هیچ غرابت و دگرگونگی بین آنها دیده نمی‌شود. چرا که همه آنها جزء یک زبان معیار هستند که در ذهن همه گویندگانش به یک شکل وجود دارد. آنچه باعث می‌شود که از آنها تحت عنوان «تورکی خمسه»، یا «تورکی اردبیل»یا  «تورکی تبریز»یا «قشقایی» و «اورمو» یاد کنیم، تفاوت‌های لهجه‌ای یعنی نحوه بیان شفاهی و تولید اصوات به وسیله لب و دندان است...
.
.
.

ادامه مطلب...>>>>>

آردینی اوخو

اوستاد بو گوزل شعرینى اؤز یاشاییش یولداشینا دئییب دیر...

• یارین بویون قوجاقلادیم ، یار آغلادى من آغلادیم 
• ییغیشدى قونشولار بوتون ، جار آغلادى من آغلادیم 
• باشیندا قار قالان داغا ، دانیشدیم آیریلیق سؤزون 
• بیر آه چئکیب باشینداکى ، قار آغلادى من آغلادیم 
• طاریمدا نار آغاجلارى منی گؤروب دانیشدیلار 
• بویومو زیتون اوخشادى ، نار آغلادى من آغلادیم
• ائله کی اسدی بیر خزان ، تالاندى گوللریم منیم
• خبر چاتینجا بولبوله ، خار آغلادی من آغلادیم 
• اوره ک سؤزون دئدیم تارا ، سیملر اولدو پارا پارا
• یاواش یاواش سیزیلدادى ، تار آغلادى من آغلادیم 
• دئدیم کی حق منیمکیدى باشیمی چئکدیلر دارا 
• طناب کسنده بوینومو ، دار آغلادى من آغلادیم 
• »جعفرى « یم ؛ بویوم بالا ، غم سینه مده قالا قالا
• یار جانیمی آلا آلا ، یار آغلادی من آغلادیم

آردینی اوخو

گنبد سلطانیه یکی از سه بنای آجری جهان است که در دوران سلطان محمد خدابنده در مدت ۹ سال احداث شده است. گنبد سلطانیه پس از »سانتاماریا« کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانس ایتالیا و مسجد »ایاصوفیا« استانبول سومین بنای عظیم تاریخی در جهان است که در محدوده ۳۵ کیلومتری شرق زنجان واقع شده است. این بنای عظیم تاریخی نخستین بنای آجری جهان و باشکوه ترین بنای اسلامی است که در دوران سلطان محمد خدابنده در مدت ۹ سال ساخته شده است، این بنای تاریخی دارای ۵/۴۸ متر ارتفاع و دارای هشت ایوان مرتفع و نزدیک به ۵۰ اتاق و حجره است. در سال ۷۱۰ هجری قمری کار ساختمانی شهر سلطانیه پایان یافت و این شهر پس از تبریز، بزرگترین شهر امپراطوری ایلخانی است. ثبت این گنبد از سوی سازمان یونسکو به عنوان شاهکار معماری اسلامی ، به مثابه نگینی درخشان بر این گنبد خشتی است، به همین سبب سال هاست پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است. گفته می شود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده است، خود گنبد از کاشی های فیروزه ای رنگ پوشیده و سقف داخل اطاق های بالا با گچ بری های و آجرهای رنگارنگ تزیین یافته است. در حاشیه طاق ها آیات قرآنی و اسما الله با خط جلی نوشته شده است و حکاکی هایی در آجرهای دیوارها و سقف های رنگین بنا نیز دیده می شود. گنبد سلطانیه که قرن هاست پابرجا و استوار، یکتا و بی رقیب در وسط جلگه خودنمایی می کند، یادگاری است از شهری که روزگاری ، قلب امپراتوری ایلخانان بوده است. بی شک این گنبد یک اثرِ منحصر به فرد و شاهکار هنرِ معماری است و در مقایسه با آثار مشابه ، نقطه اوج موفقیت معماری را نشان می دهد. از نظر معماری ، این مقبره تقلید از هیچ بنایی نیست بلکه اختراعی است برای ساختن بنایی به این بزرگی مرکب از برج هشت گوش و گنبد مکعب ، این بنای تاریخی دارای سه درِ ورودی بزرگ بوده است که امروز درِ ورودی اصلی آن بسته شده است. بنا دارای هشت پلکان مارپیچی و یا حلزونی است که در بین جرزها جای گرفته و به طبقات بالا و ایوان ها راه دارند، بر فراز چهار ایوان اصلی و بزرگ ، چهار پنجرة بزرگ قرار دارد که روشنایی داخل بنا را تأمین می کنند و همچنین از این پنجره ها جهت تشخیص زمان نیز استفاده می شده است. با ملاحظه دقیق این بنای عظیم به نظر می رسد که علاوه بر محل آرامگاه اصلی که شامل ساختمان مرکزی گنبد است و به نام تربت خانه شهرت دارد، بناهای دیگری در جنب آرامگاه ساخته شده بوده است . این گنبد عظیم که یکی از بزرگ ترین گنبدهای تاریخی اسلام است ، چندین بار مرمت شده است )در زمان صفویه و قاجاریه ( و در حال حاضر هم تعمیرات اساسی آن ادامه دارد. سلطانیه بزرگِ دیروز و شهری که روزی قلب حکومت ایلخان در آنجا می زد و فرامین آنها از آنجا صادر می شد، قدرت و عظمت و شکوهی داشت که امروز از آن فقط گنبد فیروزه ای رنگ سلطانیه ، آرام و استوار در آن دشتِ گسترده به یادگار نشسته است.

آردینی اوخو

غار کتله خور یکی از زیباترین غارهای جهان است که در 165 کیلومتری جنوب باختری زنجان واقع شده و فعلاً از طریق جاده زنجان- سلطانیه-خدابنده و همچنین جاده اصلی بیجار، همدان- کبوتر آهنگ قابل دسترسی است . دهانه ورودی غارکتله خور در دامنه جنوبی کوه ساقیزلو قرار دارد که با جاده ای آسفالته به تقریبی 5 کیلومتر به شهر گرماب راه دارد. دهانه ورودی غار در دامنه جنوبی کوه ساقیزلو و اندکی بالاتر از رودخانه خشک قرار داشته که بلندی این کوه بیش از 2 هزار متر تنها سازند سنگی پیرامون شهر گرماب را تشکیل می دهد . دهانه این غار در ابتدا سوراخ مانند به شکل طاق مثلثی و کوچک بوده است که در عملیات های بعدی حاشیه های آن تراشیده شده است و حدود 5/1 متر بلندی دارد . نخستین دهلیز حدود 400 متر از ورودی غار فاصله دارد و دارای وسعتی زیاد و سقف بلندی و دیواره های صاف کف ناهموار است و سقف بلند آن حکایت از تاریخی بسیار کهن دارد از این دهلیز به بعد گالری دالان ها و معبرهای بزرگ و کوچک به تدریج شکل گرفته و گسترش پیدا کرده اند از درون دهلیزها که وسعت آنها به بیش از 200-300 متر مربع می رسند گالری های باریکی در جهات گوناگون جدا می شوند انتهای بعضی از آنها بسته است و برخی نیز راه عبور بسیار باریکی به گذرگاه های دیگر و دهلیزهای دیگر دارند بسیاری از این راه ها و دالان های باریک تاکنون نیز پیموده نشده اند و همچنان ناشناخته هستند کف دهلیزها و دالان ها اکثراً ناهموار هستند و این ناهمواری ها در اثر فرسایش و انحلال سنگ کف تشکیل آبراهه های نامنظم و چاهک ها بوجود آمده اند ...
.
.
.


ادامه مطلب...>>>>>

آردینی اوخو