پـاسلانمیشـ اینسانـ

زنگان تورکـ،Zəngan Türk

معمای سفره “هفت سین”

0 گؤروش
یازار:‌ kölgə siz



برکت  لردن یئددی سین قویماق!(از آن هایی که “برکت” به حساب می  آیند هفت  تایش را گذاشتن!)

آنچه که امروزه از طریق تفسیرهای غیرمعتبر از لحاظ تاریخی، مردم شناسی، فولکلورشناسی و اسطوره  شناسی به عنوان هفت  سین در جامعه معروف شده و در سر سفره  تحویل سال گذاشته می  شود نیز مطلبی است که بعدا مورد بحث قرار خواهد گرفت. با این تفاوت که در اینجا بیشتر بحث واژگانی و زبانی خواهد شد ولی در آنجا از دیدگاه تفکر اسطوره  ای.

در بحث از اصطلاح “هفت سین” لازم است که پسوند “-سین” در ترکی توضیح داده شود.

همانگونه که همه  زبانشناسان می  دانند در پاره  ای از زبان ها از جمله زبان لاتین، زبان یونانی، زبان روسی، زبان ترکی . . . اسم و صفت صرف می  شود که به declension موسوم است.

در ترکی، هنگامی که اسم یا صفت در وضعیت “رائی” (accusative) باشد _در صورتی که به مصوّت ختم شود_ پسوند “سین” خواهد گرفت، مثل: “آتاسین گؤردوم!” (پدرش را دیدم!) چون واژه  “آتا” (پدر) به مصوّت ختم می شود پس در وضعیت “رائی” پسوند “ـ سین” گرفته است. از این رو است که این نمونه از واژه  ها که در پی می  آید نیز در همان وضعیت پسوند “ـ سین” خواهند گرفت: آتا، دده، باجی، اوجا، کؤلگه (سایه). . . به این صورت: آتاسین، دده  سین، باجی  سین، اوجاسین، کؤلگه  سین. . .

در مورد عددها نیز همینگونه است. عددهای ایکی (۲)، آلتی (۶، می  شوند در وضعیت “رایی” پسوند “ـ سین” خواهد گرفت، مثل: ایکی  سین _۲سین (۲ـتایش را)، آلتی  سین _۶سین (۶ـتایش را)، یئددی  سین _۷سین (۷ـتایش را)، اون  ایکی  سین _۱۲ـسین (۱۲ـتایش را)، ییرمی  سین _۲۰ـسین (۲۰ـتایش را)، اللی  سین _۵۰ـسین (۵۰ ـتایش را). . .

معمای سفره  تحویل سال

آنگونه که پاره  ای به اسم متخصص تلاش می  کنند تا تفسیر و توجیه کنند واقعا هم این امر تبدیل به یک چیستان  شده. حال آنکه مسأله بسیار بسیار ساده است. به هنگام تحویل سال از تمامی برکت های زندگی نمونه  ای را در سفره  تحویل سال می گذارند تا این برکت ها از سال کهنه به سال نو منتقل شود و به این ترتیب جریان زندگی ادامه یابد.

این برکت ها عبارتند از:

  1. گؤی برکتی و آیدین لیق (برکت آسمان و روشنایی)
  2. سو برکتی (برکت آب)
  3. یئر برکتی (برکت زمین)
  4. حئیوان برکتی (برکت حیوانی)
  5. آغاج برکتی (برکت درخت)
  6. آلـ وئر برکتی (برکت داد و ستد)
  7. گؤیرمک برکتی (برکت رویش _از سال کهنه به سال نو)


    ادامه مطلب...>>>

آردینی اوخو
چهارشنبه 4 فروردین 1395
بؤلوملر : تاریخ و فرهنگ,

ایل بایرامی و یا همان ارگنه گون روز ملی تورکان

0 گؤروش
یازار:‌ kölgə siz



امسال  سال۴۶۵۳   با احتساب تاریخ ارگنه گون میباشد. ۴۶۵۳ سال قبل در چنین روزی ملت تورک مجددا با رهبری

قیزان خان از تاریکی رهایی یافته و به روشنایی رسیده اند .

 ارگنه گون یکى از میراث تاریخی تورکها میباشد. در این واقعه تورکان در سرزمین مرتفعى که دورادور آن با کوههاى

صعب العبورى محصور بود به مدت ۴۰۰ سال زندگـى میکنند.

یعنی بعد از جنگ به مکانی میرسند تاریک و صعب العبور! و تاریک

بسیاری از پسران ایلخان یا می میرند یا اسیر میشوند اما قازان خان kızan زنده می ماند و با لشگر و ارتش خود در

راه برگشت به یک مکان غار مانند تاریک میرسند که گویا کوه های اطرفا فلزی بودند به راهنمایی یک اهنگر به کشف

آهن موفق شده شروعه به ذوب کردن کوه ها میکنند تا از انجا خلاصی یابند! در نهایت از تاریکی به روشنایی رسیده و

روز آزادی خود را ارگئنه گون یعنی مرد خورشید نو نام مینهند !

ارگنه گون یکى از میراث ماندگار تورکان اوغوز بشمار میرود.


قایناق : گاماج

آردینی اوخو
چهارشنبه 4 فروردین 1395
بؤلوملر : تاریخ و فرهنگ,