زبان توركی با داشتن بیش از 220 میلیون متكلم در جهان، به عنوان یكی از پویاترین و فراگیرترین زبان های دنیا مطرح است. متكلمین به این زبان عمدتا عمدتا در منطقه ای به وسعت آسیای میانه تا شرق وجنوب اروپا ساكن اند. به گزارش گوناز تی وی، زبان توركی مادر و شاخه های آن، خانواده ای از گروه زبان ها ی التصاقی به شمار می روند، و زبان های التصاقی به دو گروه اورال و آلتاییك تقسیم می شود كه توركی متعلق به خانواده ی زبان های آلتاییك می باشد.

تاثیر توركی بر فارسی و دیگر زبانهای ایرانی Turkic influence on Persian and other Iranian languages. John R. Perry جان ر. پئری ترجمه مئهران باهارلی نت: این نوشته ترجمه بخشی از مقاله "تماسهای توركی-ایرانیTURKIC-IRANIAN CONTACTS" تالیف جان ر. پئری می باشد. در این نوشته كلمه "توركی" معادل Turkic انگلیسی و به عنوان نام خانواده ای زبانی داخل در گروه زبانهای آلتائی؛ و كلمه "تركی" معادل Turkish انگلیسی و به عنوان نام یكی از زبانهای داخل در خانواده زبانی مذكور كه در غرب آسیا در كشورهای ایران، آزربایجان، گرجستان، تركیه، عراق، سوریه، شبه جزیره بالكان، قبرس ... بدان تكلم میشود بكار رفته است. با این وصف، "تركی" معادل شاخه "اوغوز غربی" در تركی شناسی- در مقابل شاخه "اوغوز شرقی" كه "تركمنی" نام دارد- می باشد. و اما "تركی آزربایجانی"، لهجه شرقی زبان تركی مذكور و یا لهجه شرقی شاخه اوغوز غربی است. در برخی از متون اروپائی از "تركی آزربایجانی" با نام "آذری" یاد می شود. م. ب.

نام اصلی کتاب: Kurşunlanan Türkoloji

نویسنده: احمد بوران

انتشارات: آق چاغ، آنکارا

زبان: ترکی

آنها تنها یک تن نبودند، بلکه یک ملت بودند! قتل عام، تبعید و فشارهایی که تورکولوژیستها، شعرا، نویسندگان، اندیشمندان و روشنفکران ترک در معرض آن قرار گرفتند... از اواسط قرن شانزدهم، به ویژه از قرن هفدهم، در شمال، جنوب، شرق و غرب جغرافیای بزرگی به نام جهان ترک؛ شکستها و عقب نشینی ها آغاز شد. متاسفانه این عقب نشینی، "پاکسازی قومی" و "قتل عام"های غیر قابل پیشگیری نیز به همراه داشت. زیرا پس از این عقب نشینی، مردم بومی آنچنان که ترکها با آنها برخورد داشتند، با ترکها برخورد نکردند. بدنبال عقب نشینی ارتش ترک از این مناطق، ترکهای بی سلاح و بی دفاع در معرض یک پاکسازی قومی ناجوانمردانه، تبعیدها و کشتارها قرار گرفتند. بخش اول این کتاب که از دو بخش تشکیل شده، "تونل وحشت" نام دارد. در این بخش که نیمه دوم قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم را دربر می گیرد، اشاره می شود که در برهه زمانی تقریبا یکصد ساله، تبعیدها و کشتارهای انجام گرفته در جغرافیای جهان ترک بررسی می شود. در این دوره، ترکهای کریمه، بالکان، قفقاز، ایدیل-اورال، ترکستان غربی، ترکستان شرقی، ایران، عراق، سوریه و آناتولی برای مرگ و زندگی مبارزه کرده و تقریبا نیمی از جمعیت خود را از دست داده اند. در این بخش از کتاب، داستان ترکهایی که در گذر از سفر تاریک و عبور از "تونل وحشت" موفق یا ناموفق بوده اند، به تصویر کشیده می شود. بخش دوم کتاب نیز "تورکولوژیِ گلوله باران شده" نام دارد. در این بخش نیز کشتار، تبعید و فشارهای وارده بر تورکولوژیستها، شعرا، نویسندگان، اندیشمندان و روشنفکران ترک که بیشتر آنها در اتحاد جماهیر شوروی زندگی می کردند، شرح داده می شود. این بخش بیشتر شامل شعرا و نویسندگانی است که به تبعید فرستاده شده، زنداگی گردیده و یا گلوله باران شده اند، می باشد. شعرا، نویسندگان، متفکرین و سیاستمدارانی که به قتل رسیدند، در واقع پیشروان فکری جوامع ترک بودند. آنها می خواستند جوامع ترک را راهنمایی کرده، زبان ترکی را تقویت نموده و جریان روشنفکری را تحقق بخشند. نابود کردن این افراد، بدون شک، محروم کردن ملت ترک از کسانی بود که راه را برای مردم روشن می کردند. آنها تنها یک تن نبودند، آنها یک ملت بودند. به همین دلیل نیز نام این اثر "تورکولوژیِ گلوله باران شده" گذاشته شده است.

آثار زبان توركی در زبان سرخ پوستان امریكا

نقش زبان توركی در پیدایش لهجه های اصفهانی و تهرانی زبان فارسی

معادل توركی برخی از كلمات

ارسلان میرزایی

اوشـاقــلار آی اوشـاقـــلار
گلینـگ تـا بئل باغــلایاگ

اؤزگه دیلی دؤشونده
تـورکـی دیلـی سـاخلایاگ

گنجشکه بیز قـوش دئره گ
آشنــایـا تـانیـش دئـره گ

ابـره بـولـوت سـؤیله ره گ
بـارانـا یــاغیـش دئــره گ
.
.
.
.
.


ادامه مطلب...>>>>>>

واژگان فرهنگی و هنری در زبان ترکی..

تورکجه میزده اکینج و اوزلوق له ایلگیلی سؤزجوکلر...


آگهی بازرگانی- یایلام.
آگهی نامه- یایلان
آماتور- قیزیقلی
آمفی تئاتر­- قیییلقا
آهنگ- آخین.بسته. باغدا. چینلاشیق. اویوم. تارتیم. چالغو. چالغی. هاوا. ییر. قورلاس.
آهنگساز - باغدار. بسته کار. بسته چی.
آهنگسازی- بسته کارلیق. باغدارلیق. بسته لهمه. بسته چیلیک.
ادبی- گؤرکول. یازینسال. گؤگجه.
ادبیات- یازین. گؤگجه یازیلار. گؤگجه لر.
ادبیات چوپانی- چوْبان یازیسی. قاپیت یازیسی.
ادبیات شفاهی - آغیز ادبیاتی. آغیز یازینی. قارا یازی.
ادیب - گؤرکولچو.
از فرهنگ خود بیگانه- مانقورد.
اقتباس - آغداری. آلینیم.
اقتباس کردن- آغدارماق. آلماق......


ادامه مطلب...

زبان توركی از لحاظ ساختار زبانی جز زبان های التصافی و شاخه آلتاییك دنیا شناخته شده است و جز زبان های باقاعده دنیاست . قانونمندی زبان توركی در حدی است كه در كتاب "دایره المعارف آمریكا نا" چاپ 1962 جلد 15 صفحه 307 چنین نوشته است: "از زبان های توركی كه درایران رایج است و زبان مادری اغلب مردم خراسان و آذربایجان و قشقایی ها را تشكیل می دهد یك زبان تركیبی و دارای منظم ترین گرامرهای دنیاست . این زبان یك قسمت اصلی (ریشه) درافعال دارد كه پسوندهای زمان و شخص و جمع به آن ریشه به طور منظم و با قاعده اضافه می شود. به این جهت، زبانی فوق العاده صرف پذیر و با قدرت بیان و روشن و دقیق است .

1. قوتادغوبیلیغ: یا »سعادت نامه« كه از سوی یوسف اولو خاص حاجب در سال 448 هـ . ق. در 6645 بیت به نظم در آمده است. این مثنوی در بحر »متقارب مثمن مقصور« سروده شده است و سرمشق تألیف و تنسیق بسیاری از »پندنامه«ها و »سیاست نامه«های تركی و فارسی بوده است. كتاب به تركی سره سروده شده است و در سرتاسر آن فقط 85 لغت عربی با مفاهیم دینی و عرفانی به كار رفته است.